Hiện nay, bệnh khô vằn là bệnh hại ngô gây hại trên khắp các vùng trồng ngô của nước ta. Tùy theo mức độ nặng hay nhẹ, bệnh khô vằn hại ngô có thể làm giảm năng suất trung bình 20 – 40%, cá biệt lên tới 70% nếu không được phòng trừ kịp thời.
Mời bà con cùng tìm hiểu tác nhân, triệu chứng cũng như các biện pháp phòng trừ bệnh khô vằn trên cây ngô qua bài viết sau.
Tìm hiểu bệnh khô vằn trên cây ngô
1. Tác nhân gây bệnh khô vằn hại ngô
– Tác nhân gây bệnh khô vằn ở ngô là do nấm Rhizoctonia solani Kuhn, một loại nấm thuộc lớp Nấm trơ (Mycelia tiệt trùng) sống ký sinh trong đất gây ra.
– Nấm Rhizoctonia solani Kuhn có hạch tương đối lớn 1,1 – 2,6 mm, màu nâu không đều, hình tròn, sợi nấm có tốc độ phát triển nhanh khoảng 30mm/ngày trên môi trường PDA ở nhiệt độ cao 28 – 30 độ.
– Nguồn nấm trên ngô có thể truyền chéo sang lúa và ngược lại từ lúa sang ngô.
– Nguồn bệnh tồn tại chủ yếu trên tàn dư của cây bệnh, trong đất dưới dạng nốt nấm có thời gian sống lâu trên 1 năm.
2. Điều kiện phát sinh phát triển của bệnh khô vằn trên ngô
– Bệnh khô vằn gây hại trên các vụ ngô đông xuân và hè thu.
– Ở ngô xuân bệnh thường phát sinh nặng ở giai đoạn cây 6 – 7 lá, sau đó phát triển nhanh và gia tăng tỷ lệ bệnh ở giai đoạn ngô làm đòng đến khi thu hoạch làm khô héo cây non, hoặc thối rễ và hại ngô.
– Các yếu tố thời vụ, chế độ nước, mức độ bón đạm, mật độ gieo trồng đều ảnh hưởng đến mức độ nhiễm bệnh bạc lá trên cây ngô.
– Sạ muộn (vụ xuân), tưới nhiều, bón quá nhiều đạm (trên 12kg N/sào Bắc Bộ), trồng dày (> 2.500 cây/sào Bắc Bộ) đều có thể bị nhiễm bệnh khô vằn ở mức độ cao hơn so với vụ gieo sạ sớm, bón phân vừa phải, cân đối, mật độ trồng thấp hơn (1.700 cây/sào).
3. Triệu chứng cây ngô bị bệnh khô vằn gây hại
– Bệnh khô vằn gây hại ở khắp các vùng trồng ngô (bắp). Bệnh hại trên các bộ phận phiến lá, bẹ lá, thân và bắp ngô tạo ra các vết lớn màu xám tro, loang lổ đốm vằn da hổ, hình dạng bất định như dạng đám mây.
– Vết bệnh lan từ các bộ phận phía gốc cây lên tới áo bắp và bắp ngô, bông cờ làm cây, lá vàng tàn lụi, khô chết bắp khối khô. Vết bệnh khô vằn cũng tương tự như vết khô vằn hại lúa.
– Nấm bệnh khô vằn có thể gây hại cho ngô (bắp) từ khi mới nảy mầm đến khi thu hoạch. Mầm bị nhiễm bệnh, trên rễ mầm và thân mầm thường có những vết bệnh màu nâu. Ngô (bắp) bị nhiễm bệnh trong giai đoạn mầm thường còi cọc và vàng. Song biểu hiện rõ và nặng của bệnh là ở giai đoạn cây ngô (bắp) (cây bắp) trỗ cờ đến làm hạt.
– Khi trời ẩm ướt trên mặt vết bệnh phủ lớp sợi nấm màu trắng và nhữnh hạch nấm xốp khi còn non có màu trắng, khi già chuyển màu nâu. Hạch nấm là nguồn lây nhiễm của nấm bệnh. Bệnh làm giảm năng suất và cây bị bệnh nặng hạt ngô (bắp) sẽ bị lép.
Biện pháp phòng trừ bệnh khô vằn hại ngô
1. Biện pháp canh tác bảo vệ cây ngô khỏi bệnh khô vằn
– Sử dụng các giống kháng bệnh, nếu có. Tránh mật độ cây trồng cao trong cánh đồng.
– Loại bỏ và đốt cây bị nhiễm bệnh sau khi thu hoạch. Làm đất, ngâm nước ruộng để diệt trừ nguồn bệnh là hạch nấm và tàn dư trong đất. Đảm bảo giữ cho cánh đồng sạch sẽ và không làm tổn thương cây trồng.
– Khi ngô (bắp) đã lớn làm sạch cỏ, bóc sạch bẹ và lá bị bệnh khô vằn đem tiêu hủy để hạn chế bệnh và ruộng ngô (bắp) thông thoáng.
– Luân canh cây trồng có thể giúp kiểm soát sự lây lan của bệnh ở một mức độ nào đó.
2. Biện pháp hóa học phòng trị bệnh khô vằn hại ngô
Sử dụng các loại thuốc trừ nấm bệnh cây trồng có công dụng phòng trị bệnh khô vằn hại ngô hiệu quả của Việt Thắng như: A.V.T Vil 5SC, Daconil 75wp, Valivithaco 3SL, Asmaitop 325SC.
