Rệp sáp gây hại quanh năm trong vườn sầu riêng nhưng thường trú ẩn dưới rễ nên nhà vườn rất khó nhận biết. Rệp sáp hại sầu riêng là một trong những loại rệp phổ biến có thể làm chậm quá trình sinh trưởng, phát triển của cây sầu riêng, ảnh hưởng trực tiếp quá trình đậu quả, gây thiệt hại năng suất.
Cùng Việt Thắng Hà Nội tìm hiểu sâu hơn về rệp sáp trên cây sầu riêng và các biện pháp phòng trị rệp sáp hiệu quả qua bài viết sau.
Tìm hiểu về rệp ráp gây hại trên cây sầu riêng
1. Rệp sáp hại sầu riêng là gì?
– Các loại rệp sáp gây hại trên cây sầu riêng có rất nhiều loại khác nhau nhưng loại rệp sáp thường thấy nhất đó chính là loài Planococcus và Pseudococcus, thuộc Họ Pseudococcidae, Bộ Hemiptera.
– Chúng xuất hiện tấn công và gây hại phổ biến nhất là trên trái. Rệp sáp bám vào bề mặt và thực hiện việc chích hút chất dinh dưỡng nơi cuống trái non hoặc giữa các gai trên trái lớn. Khi trái còn nhỏ, nếu mật số rệp cao, trái bị biến dạng và rụng, nếu trái lớn, trái phát triển kém và bị sượng.
2. Đặc điểm sinh thái của rệp sáp hại sầu riêng
– Rệp sáp cái có thân hình dài khoảng 3 mm, màu hồng hay vàng, bên ngoài phủ một lớp phấn bột trắng.
– Rệp sáp đực nhỏ hơn con cái, lột xác 4 lần, có cánh, ngược lại rệp cái chỉ lột xác 3 lần, sau đó đẻ trứng và chết, rệp cái không có cánh.
– Rệp sáp đẻ trứng thành từng chùm tầm 200 – 250 trứng, một con cái có thể đẻ 600 – 800 trứng. Sau 6 – 10 ngày, trứng nở ra rệp sáp con (crawler) màu vàng nhạt, trơn chưa phủ lớp bột trắng. Chúng nhanh chóng tìm nơi trú ẩn và gây hại.Vòng đời của rệp sáp cũng phụ thuộc vào thời tiết, biến động trong khoảng 45-60 ngày.
– Mật độ rệp sáp tăng rất nhanh, mỗi năm sinh sản 2 – 3 lần.
3. Đặc điểm gây hại của rệp sáp trên cây sầu riêng
– Rệp sáp gây hại quanh năm trong vườn sầu riêng nhưng bình thường chúng trú ẩn dưới rễ nên nhà vườn khó nhận biết. Thời điểm biểu hiện rõ nhất là khi cây sầu riêng trong giai đoạn bông – xổ nhụy – trái non với những đốm trắng. Để nhận biết sớm trong vườn có rệp sáp hay không, chúng ta cần chú ý đến những yếu tố sau:
+ Những vườn sầu riêng có trồng xen cây trồng khác như: tiêu, cà phê, bơ, na, ổi… thì sẽ dễ xuất hiện rệp sáp
+ Vườn có xuất hiện kiến (kiến vàng, kiến đen, kiến cao cẳng…)
+ Vườn có nấm bồ hóng xuất hiện
+ Trong điều kiện khô hạn (thiếu nước tưới, mô đất cao…) rệp sáp sẽ xuất hiện và gây hại nặng hơn
– Rệp sáp tấn công hầu hết các bộ phận của cây (rễ, lá, cành, bông, trái), nhưng gây hại rõ nhất và nặng nhất khi cây có bông và trái non:
+ Trên bông: làm teo tóp cuống bông nếu tấn công ở cuống, tấn công ở bông làm bông thiếu hạt phấn, vàng, héo, dễ rụng.
+ Trên trái non làm teo tóp cuống trái, trái bị gai to – gai nhỏ không đều. Trái bị méo mó, vàng gai, không lớn và dễ bị rụng
+ Trên trái lớn khi bị rệp và nấm bồ hóng tấn công làm vỏ trái bị đen, xấu xí, mất thẩm mỹ trái
+ Ngoài ra, cây bị rệp sáp tấn công âm thầm lặng lẽ dưới rễ có những biểu hiện sau: rệp sáp chích hút rễ gây phù rễ, rễ chậm phát triển. Đồng thời vết chích của rệp sáp tạo vết thương hở điều kiện cho nhiều loại nấm gây hại (thối rễ, xì mủ…)
Biện pháp phòng trừ rệp sáp hại sầu riêng
1. Biện pháp canh tác
– Trong vườn sầu riêng hạn chế trồng xen những cây thu hút rệp sáp như: cà phê, tiêu, bơ, na, ổi…
– Trồng cây với mật độ hợp lý, không trồng mật độ quá dày để vườn luôn được thông thoáng.
– Nếu thấy trong vườn có kiến thì cần diệt kiến để hạn chế kiến tha rệp sáp từ dưới gốc lên cây và từ cây này sang cây khác. Đồng thời dọn sạch cỏ rác, lá cây mục xung quanh gốc, vì đây là nơi trú ngụ của kiến.
– Tưới đủ nước để hạn chế sự phát triển của rệp sáp. Trong giai đoạn ra bông và trái non cần cung cấp đủ nước để cho đất không bị khô
– Thường xuyên, cắt tỉa bỏ những cành bị sâu bệnh, cành nằm khuất trong tán lá không có khả năng cho trái…để vườn luôn thông thoáng. Cắt bỏ và tiêu hủy đối với các trái bị quá nhiều rệp sáp gây hại để hạn chế lây lan.
2. Biện pháp sinh học
Bảo vệ thiên địch của rệp sáp là nhện, ong hay bọ rùa.
3. Biện pháp hóa học
Diệt đồng thời cả rệp và kiến:
– Kiến: Rải hoặc tưới gốc các loại thuốc có hoạt chất như : Fipronil, Carbonsufan, Thiamethoxam…
– Rệp sáp:
+ Tưới thuốc dưới gốc và phun lên cây các thuốc đặc trị rầy như Imidachloprid (Anvado 700WG) hoặc Acetamiprid (Ba Đăng 500WP).
+ Khi sử dụng thuốc đặc trị rệp sáp nên kết hợp thêm với DẦU KHOÁNG hoặc CHẤT BÁM DÍNH để giúp tăng hiệu quả phòng trị
+ Giai đoạn cây đang xổ nhụy hoặc trái non thì cần sử dụng các thuốc sinh học hoặc thuốc có tính mát để tránh làm ảnh hưởng đến bông và trái non như: Abamectin (Reasgant 3.6EC, Honest 54EC), Emamectin (Tasieu 1.9EC, Bemab 3.8EC),…
