Bệnh cháy lá chết ngọn trên cây sầu riêng (hay còn gọi là bệnh cháy lá chết đọt sầu riêng) là một bệnh phổ biến có thể gây hại nghiêm trọng trong tất cả các giai đoạn của cây. Bệnh có thể tấn công trên thân non làm khô chết phần ngọn phía trên. Ở cây lớn bệnh thường xảy ra trong mùa mưa và ở những cành có nhiều lá.
Tìm hiểu bệnh cháy lá chết ngọn sầu riêng
1. Tác nhân gây bệnh cháy lá chết ngọn ở sầu riêng
Tác nhân của bệnh cháy lá, chết ngọn là do nấm Rhizoctonia sp. gây ra. Điều kiện ẩm ướt có thể thấy sợi nấm và hạch nấm mọc trên bề mặt vết bệnh và lan nhanh sang các lá bên cạnh.
Cây nhiễm bệnh làm lá non bị khô và rụng trụi đọt (gọi là hiện tượng chổi chà), chết ngọn, cành và nhánh nhỏ, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất.
2. Điều kiện phát sinh phát triển bệnh cháy lá chết ngọn trên sầu riêng
– Nấm bệnh phát triển và tạo nhiều hạch nấm ở điều kiện nhiệt độ thích hợp nhất là 28 oC. Nấm phát triển kém ở 35 oC và ngưng phát triển ở 100 oC.
– Trong điều kiện độ ẩm cao như vào mùa mưa hay vườn có cỏ rậm rạp, nấm lây lan rất nhanh. Nấm tồn tại trên lá bị nhiễm bệnh và có thể lưu tồn trong đất.
3. Triệu chứng cây sầu riêng bị bệnh cháy lá chết đọt
– Trên lá: Vết bệnh xuất hiện ban đầu là những đốm màu nâu sũng nước, sau đó lan rộng dọc theo 02 mép lá làm lá không phát triển, co dúm và cuối cùng lá khô và rụng. Trên cành non, các lá bệnh có thể dính lại với nhau do các tơ nấm phát triển làm kết dính chúng lại, sau đó cũng khô dần và chết.
– Trên cây con: Cây nhiễm bệnh thường làm ngọn bị cháy và rụng, sau đó làm khô ngọn và chết cả cây.
– Trên cây trưởng thành: Cây nhiễm bệnh làm lá non bị khô và rụng, chết ngọn, cành và nhánh nhỏ, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất.
Biện pháp phòng trừ bệnh cháy lá chết ngọn trên cây sầu riêng
1. Biện pháp canh tác
– Chọn loại đất phù hợp với cây sầu riêng có pH đất thích hợp từ 5.5-6.5, tầng canh tác sâu, không quá nhiều sét, khả năng thoát nước tốt, không bị ngập úng, và đảm bảo nguồn nước tưới đủ cho cây trong mùa nắng.
– Lựa chọn nơi mua cây giống đảm bảo uy tín và chất lượng; chọn cây giống khỏe, không nhiễm mầm bệnh, có khả năng chống chịu sâu bệnh hại và sử dụng cây giống khỏe, sạch sâu bệnh.
– Thiết kế lô, liếp trồng:
+ Đối với vùng đất thấp: nên đào mương lên liếp để tăng độ dày tầng canh tác, chứa nước để tưới cây, thoát nước và cung cấp nước cho vườn khi cần thiết.
+ Đối với vùng đất cao: lên mô thấp, đường kính mô từ 70-80 cm, cao 30-40 cm.
– Thường xuyên vệ sinh vườn, dọn sạch tàn dư bệnh hại, dọn sạch cỏ dại quanh vườn và đem tiêu hủy.
– Không trồng quá dày, cắt tỉa cành vô hiệu, các cành của cây con gần mặt đất đầu mùa mưa để cây có đủ ánh sáng và thông thoáng, nhằm tăng cường đề kháng bệnh.
– Định kỳ bón vôi cho cây sầu riêng giúp nâng pH để ức chế vi sinh vật gây hại ở trong đất.
– Sử dụng phân chuồng, phân xanh đã ủ hoai; bón phân cân đối, hợp lý giữa đạm, lân và kali, không bón quá nhiều phân đạm.
– Kết hợp sử dụng phân bón hữu cơ, phân chuồng đã ủ hoai với nấm đối kháng Trichoderma để bón cho cây sầu riêng.
– Không nên bón vôi và phân hữu cơ cùng một thời điểm, vì vôi sẽ làm giảm số lượng vi sinh vật có lợi trong phân.
– Theo dõi vườn thường xuyên, nhất là giai đoạn thời tiết phù hợp cho bệnh phát sinh phát triển thì chủ động phòng ngừa trước bằng cách hạn chế dùng phân đạm, tăng cường phân kali. Khi thấy bệnh chớm xuất hiện trên vườn thì ngừng sử dụng phân đạm.
2. Biện pháp hóa học
– Phun thuốc ngừa nấm gây cháy lá, chết ngọn bằng một trong các loại thuốc gốc đồng, mancozeb (Fovathane 80WP), metalaxyl (Rorigold 720WP)…
– Khi vườn đã có triệu chứng cháy lá cần phun thuốc đặc trị dạng thấm sâu như azoxystrobin (Avatop 60WG), difenoconazole (Asmaitop 325SC)…
– Ngoài ra, cần phun một trong các loại thuốc như Buprofezin, Emamectin benzoate,… phòng trừ côn trùng chích hút như rầy xanh, rầy phấn, bọ trĩ mỗi khi cây ra đọt non.
