Chè là một trong những cây công nghiệp lâu năm đóng vai trò trọng điểm của nhiều vùng kinh tế ở nước ta. Cũng chính bởi là cây lâu năm, nên việc thực hiện các biện pháp quản lý sâu bệnh hại chè ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng chè. Ngày hôm nay, Việt Thắng Hà Nội xin được thông tin đến bà con loài nhện đỏ hại chè – một trong những đối tượng gây hại quan trọng trên cây chè, và các biện pháp hữu hiệu phòng trừ nhện đỏ ở chè.
Tìm hiểu về nhện đỏ hại chè
1. Nhện đỏ hại chè là gì?
Nhện đỏ hại chè có tên khoa học là Brevipalpus Phoenicis, là loài nhện dẹt đỏ thuộc nhóm Brevipalpus, gây hại phổ biến trên cây trồng tại các vùng nhiệt đới nóng ẩm. Nhện Brevipalpus Phoenicis ký sinh trên 63 chi thực vật, chủ yếu trên chè, cà phê, cam chanh và đu đủ.
2. Đặc điểm hình thái, phát sinh phát triển của nhện đỏ ở chè
2.1. Vòng đời của nhện đỏ trên cây chè
Theo Oomen (1982), trên cây chè, tại nhiệt độ 19,1 – 23,40C thời gian trứng dài 14,4 ngày, nhện non 5,4 ngày, nhện non tuổi 2 với 6,3 ngày, nhện non tuổi 3 với 7,4 ngày, vòng đời là 33,5 ngày.
2.2. Đặc điểm hình thái của nhện đỏ ở chè
Nhện đỏ gây hại trên cây chè có kích thước nhỏ (0,28 mm × 0,16 mm), không nhìn thấy bằng mắt thường, cơ thể dẹt, có màu đỏ tươi, có một số đốm đen trên lưng nên còn gọi là nhện “dẹt đỏ đen”. Điểm đặc biệt là cấu tạo và độ dài của lông propodosomal trên lưng.
2.3. Đặc điểm phát sinh phát triển của nhện đỏ hại chè
– Nhện đỏ sinh sản đơn tính, có giao phối nhưng không hiệu quả, trứng được đẻ đơn lẻ.
– Hàng năm nhện đỏ gây hại chè phát triển mạnh vào các tháng nắng nóng, ít mưa (điều kiện khô hạn). Ở các nông trường chè Cửu Long (Hà Tây), Sông Cầu (Thái Nguyên) hiện tượng rụng lá chè thường xảy ra vào các tháng 5 – 6 của những năm ít mưa.
3. Dấu hiệu nhận biết cây chè bị nhện đỏ gây hại
– Nhện non và nhện trưởng thành sống chủ yếu ở gân chính của mặt dưới lá và cuống lá. Các vết châm nhiều tạo nên các mảng thâm đen kèm theo các vết nứt ngang nhỏ.
– Bị hại nặng búi chè xơ xác, tán lá mỏng, lá chè già và lá chè bánh tẻ bị rụng, cây bị kiệt không phát lộc, nhất là trong những tháng khô hạn.
– Trên các cây trồng khác như cam chanh, nhện đỏ có thể truyền bệnh virus tạo nên các khối u sần sùi, trên cây cà phê chúng truyền bệnh virus đốm vòng, trên cây chanh dây (chanh leo) làm cho quả lốm đốm vì vết chích của chúng, làm cho lá rụng.
Biện pháp phòng trừ nhện đỏ hại chè
1. Biện pháp canh tác
– Vệ sinh đồng ruộng.
– Bón phân cân đối, không nên bón phân chuồng chưa hoai mục, bón vôi cân đối đầy đủ.
– Chọn giống tốt, chống chịu với sâu bệnh.
– Áp dụng biện pháp đốn đau và tưới phun ở những nơi có điều kiện.
– Tủ gốc giữ ẩm để cây chè phát triển mạnh sẽ hạn chế sự gây hại của nhện hại.
2. Biện pháp sinh học
Trên ruộng chè nhện đỏ có tập đoàn thiên địch phong phú gồm 12 loài như: nhện bắt mồi ăn thịt Phytoseiulus, Amblyseius, Typhlodromus, Mexecheles, bọ rùa đen nhỏ, bọ cánh ngắn đen nhỏ, nhện chăng lưới nhỏ…
Bà con nên sử dụng thuốc trừ sâu chọn lọc để hạn chế tác động đối với nhóm thiên địch.
3. Biện pháp hóa học
Khi mật độ nhện vượt quá ngưỡng phòng trừ (5 con/lá) cần tiến hành phun một số thuốc trị nhện đỏ hại chè có chứa các hoạt chất như hoạt chất Diafenthiuron (Pesieu 500SC), hoạt chất Abamectin (Reasgant 3.6EC), hoạt chất Emamectin Benzoate (Tasieu 1.9EC), hoạt chất Propragite (Atamite 73EC).
