Rệp ngô (hay còn gọi là rệp lá ngô, rệp cờ hại ngô) là đối tượng gây hại quan trọng mà người trồng ngô cần lưu tâm. Bởi không chỉ sống ký sinh, chích hút nhựa cây ngô, rệp hại ngô còn là môi giới truyền bệnh khảm lá, đốm lá ngô, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và năng suất.
Việt Thắng Hà Nội mời bà con cùng tìm hiểu các đặc điểm gây hại và biện pháp phòng trừ rệp gây hại trên cây ngô qua bài viết sau đây.
Tìm hiểu về rệp hại ngô
1. Rệp hại ngô là gì?
– Rệp hại ngô có tên khoa học là Aphis maydis (hay Rhopalosiphum maidis), thuộc họ Rệp (Aphididae), bộ Cánh nửa (Hemiptera).
– Chúng chích hút nhựa cây làm cho cây ngô mất hết dinh dưỡng, chậm phát triển, ảnh hưởng phẩm chất và năng suất rõ rệt.
– Bên cạnh đó, rệp ngô là môi giới truyền virus gây nên bệnh khảm lá, đốm lá trên ngô.
2. Đặc điểm sinh thái của rệp hại ngô
2.1. Đặc điểm hình thái
– Rệp ngô sinh sản theo lối đơn tính và đẻ con. Trong quần thể rệp thường thấy nhiều loại hình: Rệp cái không cánh, rệp cái có cánh và rệp con.
– Rệp trưởng thành có hai loại hình, rệp có cánh và rệp không cánh dài 1,5 – 2,3 mm, màu vàng nhạt hoặc xanh xám, cơ thể hình bầu dục, thân mềm. Chân và tuyến tiết sáp ngắn, màu xanh đen. Rệp cái có cánh có đầu, ngực màu đen và bụng màu xanh.
– Rệp non màu xanh sáng, chân và tuyến tiết sáp giống như trưởng thành có màu đen. Rệp non trải qua 7 – 10 lần lột xác mới thành rệp trưởng thành.
2.2. Điều kiện phát sinh phát triển của rệp cờ trên ruộng ngô
– Đầu vụ ngô đông xuân, vào khoảng tháng 10, tháng 11, rệp cái có cánh từ các cây ký chủ dại bay tới các ruộng ngô. Ở đây rệp cái có cánh đẻ ra rệp con không có cánh. Những con rệp con này lớn lên tiếp tục sinh sản theo lối đơn tính nhiều thế hệ và gây hại trên cây ngô.
– Một số rệp hại ngô không cánh biến thành rệp có cánh và bay tới các cây ngô khác, các ruộng ngô liền kề tiếp tục sinh sản và gây hại. – Rệp ngô thường phát triển nhiều trong tháng 1, tháng 2 lúc ẩm độ không khí cao. Từ tháng 4 trở đi số lượng rệp giảm dần. Trong mùa hè chỉ thấy rệp xuất hiện lẻ tẻ.
– Rệp thường phá hại ở cây ngô từ giai đoạn 8 – 10 lá cho tới khi ngô chín sáp. Đến cuối vụ khi cây ngô đã già, không còn thức ăn nữa thì các con rệp có cánh di chuyển sang các cây ký chủ , đẻ ra rệp con không có cánh tiếp tục phát triển trên các cây ký chủ này cho tới vụ ngô sau.
– Rệp phát triển nhanh và gây bệnh mạnh khi nguồn thức ăn đầy đủ, nhất là các ruộng ngô gieo dầy, độ ẩm không khí trong ruộng cao hoặc ruộng ngô bị hạn.
3. Đặc điểm gây hại của rệp trên cây ngô
Rệp hút nhựa ở phía ở trên nhiều bộ phận của cây như lá non, bông cờ, lá bi, nõn ngô, bẹ lá khiến cho cây ngô mất hết dinh dưỡng, cây trở thành còi cọc, yếu ớt, bắp nhỏ đi hoặc không tạo thành bắp nếu bị hại từ thời kỳ cây còn nhỏ, chất lượng hạt xấu kém…
Biện pháp phòng trừ rệp hại ngô
1. Biện pháp canh tác phòng trừ rệp cho cây ngô
Vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ trong ruộng và xung quanh bờ để không bị rệp bay sang phá hại từ các ký chủ phụ. Không nên trồng ngô mật độ quá dầy, khi cây ngô cao 25 – 30 cm thì tiến hành tỉa định cây, loại bỏ những cây gầy yếu cho ruộng thông thoáng hạn chế rệp phát triển.
2. Biện pháp sinh học phòng trừ rệp trên ruộng ngô
Bảo vệ các loài thiên địch của rệp hại ngô là bọ rùa và ấu trùng ruồi Sirphus sp.
3. Biện pháp hóa học trị rệp hại ngô
Khi mật độ rệp cao sử dụng một số loại thuốc đặc trị rệp gây hại ngô có cơ chế vị độc, tiếp xúc như Reasgant 3.6EC, Tasieu 1.9EC, thuốc lưu dẫn như Ba Đăng 500WP, Chersieu 50WG. Phun theo hướng dẫn ghi trên nhãn thuốc.
Lưu ý thời gian cách ly trước khi thu hoạch.
