Bệnh thối nhũn là bệnh hại thường gặp trên các loại rau họ thập tự, đặc biệt là bắp cải. Bệnh thối nhũn bắp cải gây ra bởi nấm hoặc vi khuẩn, làm thiệt hại lớn về năng suất. Bà con cần nhận biết chính xác nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng trừ bệnh để có biện pháp quản lý kịp thời.
Nguyên nhân gây bệnh thối nhũn trên cây bắp cải
Bắp cải bị thối nhũn có hai nguyên nhân gây ra, do nấm thối hạch hoặc do vi khuẩn thối nhũn. Nhận biết và phân biệt rõ nguyên nhân sẽ giúp bà con đưa ra phương án xử lý hiệu quả.
1. Bệnh thối nhũn bắp cải do nấm
Bắp cải thối nhũn do nấm Sclerotinia Sclerotirum gây ra. Bệnh còn được biết đến với tên gọi là bệnh thối hạch bắp cải.
– Nấm phát triển thích hợp ở nhiệt độ 19 – 24 độ C, pH 5 – 8. Nấm tồn tại chủ yếu ở dạng hạch trên tàn dư cây bệnh và trong đất khá lâu, có thể tới 2 năm.
– Vết bệnh lúc đầu là những chấm nhỏ, mất màu sau đó nhũn ra. Bệnh gây thối từng lớp lá từ trên xuống dưới. Khi gặp độ ẩm không khí cao sẽ thấy có lớp tơ màu trắng bao phủ vết bệnh, không có mùi thối.
– Bệnh gây hại từ khi cây con đến khi thu hoạch.
+ Ở cây con, bệnh xuất hiện ở gốc cây sát mặt đất làm cho chỗ bị bệnh thối nhũn, cây gãy gục rồi chết.
+ Khi cây lớn, vết bệnh thường xuất hiện trên các lá già sát gốc hoặc phần gốc thân, chỗ bị bệnh thối nhũn nhưng không có mùi thối. Nếu trời khô nắng thì chỗ bị bệnh thường khô và teo đi, các lá biến vàng.
+ Ở cây vào bắp, bệnh lây lan từ lá ngoài vào trong làm toàn bộ bắp bị thối và chết đứng trên ruộng, gặp gió to cây đổ gục. Chỗ vết bệnh đã thối có lớp mốc trắng và nhiều hạch nấm nhỏ màu nâu hoặc đen bám chặt vào lá.
2. Bệnh thối nhũn vi khuẩn trên bắp cải
Bệnh thối nhũn vi khuẩn trên bắp cải do vi khuẩn Erwinia carotovora gây ra, đây cũng là tác nhân chính gây nên bệnh thối nhũn bắp cải.
– Vi khuẩn tồn tại ở tàn dư cây bệnh trong đất và trong cơ thể một số loài côn trùng, dụng cụ canh tác cùng một số loài ký chủ phụ trên đồng ruộng.
– Vi khuẩn lây lan nhờ nước, côn trùng (rệp, bọ nhảy, sâu hại…) và hoạt động của con người, chúng xâm nhập vào cây trồng qua vết thương ở rễ, thân, lá.
– Bệnh thối nhũn phát sinh, phát triển mạnh ở đất trồng cải đã nhiễm bệnh vụ trước, ruộng không thoát nước, phạm vi nhiệt độ thích hợp từ 27-32 độ C, độ pH thích hợp là 7, thời tiết có ẩm độ và nhiệt độ cao.
– Vết bệnh đầu tiên thường xuất hiện ở các cuống lá già phía dưới gần mặt đất, tạo thành những đốm mọng nước, sau đó thối và nhũn.
– Vết bệnh theo cuống lá phát triển lên phía trên làm cho cả lá bị vàng và thối nhũn. Các lá phía trên cũng có thể bị bệnh và cả cây bị thối.
– Khi cây bị bệnh, các tế bào trở nên mềm, có nước và nhớt, có mùi lưu huỳnh.
Biện pháp phòng trừ bệnh thối nhũn bắp cải
1. Biện pháp canh tác
– Vệ sinh vườn sau thu hoạch
– Làm đất kỹ, lên luống cao dễ thoát nước
– Chọn giống khỏe, sạch bệnh, mang gen kháng
– Bón phân cân đối, không bón quá nhiều đạm, sử dụng phân chuồng hoai mục, trong điều kiện mùa mưa cần tăng cường bón Kali
– Trồng với mật độ vừa phải, không quá dày
– Khi tưới nước cho cây nên tưới vừa phải, tưới rãnh không nên tưới gốc
– Khi vun xới không nên cuốc quá sâu, tránh gây xây xát va chạm nhiều vào gốc cây
– Diệt trừ các loài côn trùng có thể truyền bệnh thối nhũn bắp cải (rệp, bọ nhảy)
– Luân canh với cây trồng khác họ như hành, cà rốt lúa nước…
2. Biện pháp hóa học
2.1. Thuốc trừ bệnh thối bắp cải do nấm
Để trị bệnh thối hạch bắp cải bà con có thể sử dụng các loại thuốc trừ nấm như Valivithaco 3SL, A-V-T-Vil 5SC, Asmaitop 325EC.
2.2. Thuốc trừ bệnh thối nhũn vi khuẩn trên bắp cải
Hiện nay chưa có thuốc trị thối nhũn vi khuẩn trên bắp cải mà chỉ có thuốc phòng bệnh. Bà con có thể sử dụng thuốc Kamsu 2SL với hoạt chất Kasugamycin. Pha liều lượng 20ml cho bình 10 lít, phun 2 bình/sào Bắc Bộ để phòng bệnh thối nhũn cho bắp cải.
